دندان قروچه
دندان قروچه چیست ؟
دندان‌قروچه عبارت پزشکی است که به ساییدن دندانها به هم یا گره‌کردن فک اطلاق می‌شود. دندان‌قروچه معمولاً در خواب عمیق یا زمانیکه فرد استرس دارد اتفاق می‌افتد. متخصصین عقیده دارند که دو تا سه نفر از هر 10 کودک دچار دندان‌قروچه می‌شوند ولی اکثر آنها به مرور زمان آن‌را ترک می‌کنند.چون دندان‌قروچه اغلب در طی خواب رخ می دهد، بیشتر افراد متوجه آن نمی شوند، اما سردرد مداوم یا آرواره (فک) زخمی نشان دهنده ی دندان‌قروچه است. دندان قروچه معمولا علامت مشخصی ندارد اما ممکن است فشار دندان ها به همدیگر به حدی باشد که بر سطح دندان ها اثر بگذارد و مینای دندان را از بین ببرد. از بین بردن مینای دندان، باعث افزایش حساسیت دندان ها، ترک خوردن دندان ها و حتی شکستگی آنها می شود.در دندان های عقبی هم گاهی باعث از بین رفتن برجستگی های روی سطح دندان ها می شود. البته در بعضی مواقع علایم دیگری هم دیده شوند مثلا سردرد، دندان درد، لق شدن دندان ها، تحلیل لثه، درد گردن، بی خوابی، زخم یا درد در قسمت گونه، گوش درد، صدا هنگام باز و بسته کردن فک، حساسیت شدید دندان ها و دندانه دارشدن زبان به خصوص در قسمت های کنار هم گاهی به چشم می خورند.برخی از کودکان بیش‌فعال هم دچار دندان‌قروچه می‌شوند و گاهی‌اوقات کودکانی که دچار بیماری‌ها و مشکلات دیگر (مثل اختلالت دماغی) هستند یا داروهای خاصی استفاده می‌کنند هم دندان‌قروچه می‌کنند.
انواع دندان قروچه:
▪ نوع اولیه: زمانی که علت مشخص پزشکی برای بروز آن وجود ندارد.
▪ نوع ثانویه: زمانی که دندان قروچه با اختلالاتی مانند اختلالات روانی (اضطراب و افسردگی)، مصرف داروها (مانند داروهای ضدافسردگی) یا بعضی بیماری ها (مانند پارکینسون) یا آپنه تنفسی (اختلال در تنفس هنگام خواب) همراه است. در نوع ثانویه معمولا با درمان اختلال زمینه ای مشکل دندان قروچه هم حل می شود. البته در بعضی موارد، دندان قروچه به یک عادت تبدیل می شود و در این حالت با درمان و رفع مشکل زمینه ای باز هم این عادت از بین نخواهد رفت.
چگونه دندان قروچه را کنترل کنیم ؟
1- در نخستین اقدام برای معاینه دندان ها نزد دندانپزشک بروید.
2- آرواره ها را با جویدن نوبتی قطعات نان یا کاهو با دندان های هرطرف ، ورزش دهید تا خسته شوند؛زیرا با خسته کردن ملایم ماهیچه های آرواره کمتر آن هارا به هم می فشارید و همچنین باعث استراحت شبانه ی آن ها می شوید.
3- آرامش داشته باشید! چون دندان قروچه عمدتا عادت مقابله با تنش روانی است، با انجام ورزش و روش های آرامش بخشی ، اعصاب خود را آرام کنید.
4- محافظ دندان بگذارید(نایت گارد).استفاده از محافظ دندان که در برخی از ورزش ها کاربرد دارد،مانع دندان قروچه ی شبانه می شود. همچنین دندان پزشک می تواند محافظ مخصوصی در پشت دندان هایتان کار بگذارد که مانع به هم خوردن آن ها می شود و اگر بخواهید دندان قروچه کنید ، پلاستیک محافظ را گاز می زنید.
5- مفصل را تصحیح کنید. در موارد شدید دندان قروچه ، دندانپزشک متخصص با کارگذاشتن وسایل مخصوص یا عمل جراحی مفصل جا به جا شده را که باعث گرفتگی ماهیچه ها شده است به جای خود برمی گرداند و ثابت می کند.
6- اگر دندان قروچه به قدری شدید است که دندان هایتان را می ساید ، روکش دندان بگذارید.
7- پرشدگی را تنظیم کنید. اگر پرشدگی دندانتان بلندتر از حد عادی ست ، دندانپزشک می تواند آن را کمی کوتاه و به اندازه کند.
برای جلوگیری از دندان قروچه چه روش هایی وجود دارد؟
شاید فکر کنید دندان قروچه عادت بی‌خطری است، اما این عادت می‌تواند در بلند مدت باعث تخریب مینای دندان، ایجاد فشار بسیار زیاد بر عظلات و مفصل‌های فک و حتی درد فک یا سر درد مزمن شود.
1- معاینه دندان پزشکی
یک دندانپزشک می‌تواند با معاینه‌ی شما وجود عوامل دندانی مربوط به دندان قروچه را تشخیص دهد. سائیدگی و انحراف دندانها از علائم دندان قروچه هستند.
2- کنترل استرس
برخی از افراد می‌توانند به طور ذاتی استرس خود را مدیریت کنند، اما برای برخی دیگر استرس می‌تواند عامل به وجود آمدن مشکلات جسمی و عاداتی مانند دندان قروچه شود. یوگا و مدیتیشن می‌توانند باعث ایجاد آرامش شده و از دندان قروچه ناخودآگاه جلوگیری کنند. اگر هنگام خواب دندان قروچه می‌کنید بهتر است قبل از خواب حمام کنید تا آرامش بیشتری داشته باشید. ورزش منظم نیز می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.
3- آگاهی
با دانستن آنچه شما را برای انجام دندان قروچه تحریک می‌کند می‌توانید از آن بهتر جلوگیری کنید.
4- مراجعه به مشاور
برای برخی موارد کلاس‌های یوگا و مدیتیشن نمی‌توانند به تنهایی چاره‌ساز باشند. یک متخصص بهداشت روانی می‌تواند با تکنیک‌هایی مانند خودهیپنوتیزم یا مشاروه به شناسایی ریشه‌ی استرس و مدیریت آن کمک کند.
5- استفاده از محافظ دندان(نایت گارد)
می توان با استفاده از یک محافظ دهان از فشار بر فک جلوگیری و از سایش بیش از حد دندانها و سر درد ممانعت کرد. این محافظ دهانی که به طور سفارشی بر اساس قالب دندان‌های شما ساخته می‌شوند را باید شب‌ها در دهان خود قرار دهید.
6- آرامش عضلات فکی
اگر در فک خود احساس ناراحتی می‌کنید یا سر درد دارید، سعی کنید عضلات فک خود را ماساژ دهید یا از کمپرس گرم بر روی فک خود استفاده کنید تا عضلات شما شل شده و از درد کاسته شود. برخی از داروها نیز می توانند در کاهش درد و التهاب کمک کنند.
درمانی طبیعی برای دندان‌قروچه وجود دارد؟
نوشیدن روزانه 2 تا 3 لیوان چای سبز یا دمنوش بابونه تاثیر زیادی در کاهش استرس‌ها و تنش‌های ناشی از کار روزانه دارد؛ استرس‌هایی که در طول شب به صورت انقباض‌ها و اسپاسم‌های عضلانی فک و صورت نمایان می‌شوند و خود را با دندان قروچه به رخ می‌کشند. یکی دیگر از روش‌های فوق‌العاده موثر استفاده از تمرینات ریلکسیشن و آرام‌تنی است. برای انجام این تمرینات باید روی عضلات سر و صورت تمرکز کنید. برای این کار باید عضلات صورت به ویژه عضلات فک که دچار فشردگی و انقباض هستند را برای چند ثانیه منقبض و زود رها کنید، این کار را چند بار تکرار کنید.این تمرین ورزشی اگر چه ممکن است در ابتدا کمی مشکل باشد اما موجب تحرک ماهیچه‌ها و افزایش میزان جریان خون در آنها می‌شود و در نهایت تکرار این تمرین مانع از بروز دوباره دندان قروچه در شب‌های دیگر می‌شود.
